Araba-Eus

Museoak

Arte Ederren Museoa

Bilduma

Bildumaren historia

Augustin-Zulueta jauregian kokatuta, eraldaketa ugari jasan ditu 1942an fundatu zenetik gaur egun XVIII. eta XIX. mendeetako espainiar artearen, eta bereziki, 1850-1950 bitarteko euskal artearen museo bihurtu arte.

Hasieran Arabako Etxe moduan eraiki zenean, arte eta arkeologia museoak izan ziren bertan, bai eta probintziako artxiboa eta liburutegia, Fournier Karta Museoa eta numismatikako bilduma ere.

Arte Ederren bilduma Arabako Foru Aldundiaren beraren ondareko obrekin osatu zen, eta Gasteizko Elizbarrutiko, Prado Museoko, Arte eta Lanbide Eskolako, pertsona pribatuen eta erakundeak ordutik hasi zituen erosketen gordailu garrantzitsuekin ere bai. 60ko hamarkadan, hitzarmena izenpetu zen Amarica Fundazioarekin, Fernando Amarika artista arabarraren ondarea modu iraunkorrean erakusteko, 70koa, berriz, arte garaikideko bilduma garrantzitsua hastearekin nabarmendu zen.

1999 berebiziko garrantzia duen urtea izango da bere historian, eraldatzeko instalazioak itxi zirenean, bere edukiak ere berrantolatu egin zirelako, bildumak banatuta: obra klasikoa, gehien bat gai erlijiozkoak, Gasteizko Elizbarrutiko Arte Sakratuaren Museora (Gasteizko Sortzez Garbiaren katedrala), eta arte garaikideko bilduma eraiki berri zen eraikinera, Artium, Arte Garaikidearen Euskal Zentro Museora.

Online Katalogoa

Augustin-Zulueta Jauregia

Hall museo

Ricardo Augustin eta Elvira Zulueta jaun-andreek jauregi hau eraikiarazi zuten 1912 eta 1916 artean, Javier de Luque eta Julián de Apraiz arkitektoen zuzendaritza pean zabalgune gasteiztarreko inguru noblean, Senda ibilbidean, hain zuzen. Eraikin galanta da, oin karratuko ataritzarraren inguruan eratua, sotoa, behe solairua eta beste bi solairu dituena. Oin horri beste bi eraikin deutse, bata, fatxada nagusiko ataria da, eta bestea, eskailerak, jangela nagusia eta lorategia lotzen dituztenak. Lorategi hori da, hain zuzen ere, etxearen bitxikerietariko bat.
1941ean, Arabako Foru Aldundiak Augustin jauregia erosi zion bere jabe Dávila-ko kondeari.

Gaur egun hiru atal desberdinetan banatzen da: jatorrizko eraikina, Augustin-Zulueta jauregia, hirurogeiko hamarkadako zabaltze aldea eta erantsitako eraikin bat, erabat berria. Azken honetan kokatuta dago museoko sarrera. Lan hau 1999. eta 2001. urteen artean egin zen. Multzo osoa eraberritu eta egokitu egin da, museoaren beharrizan berrietara, hobetuta modu horretan sarbideak, ibilbidea eta bisitariarentzako zerbitzuak.

BIDEOA: Augustin Jauregia

BIDEOA: Museoen historio bat

BIDEOA: Ignacio Diaz Olano. Errealitaterako grina (gaztelaniaz)

BIDEOA: José de Riberaren Kristo Gurutziltzatua Arabako ondarean (prentsaurrekoa, gaztelaniaz)

Bisita birtuala. Arabako Arte Ederren Museoa

Fernando Amarika Fundazioaren web orrialdea

Erakusketak

ERAKUSKETA IRAUNKORRA

Arabako Arte Ederren Museoa 1850-1950 urteen arteko euskal artean dago espezializatua. Hainbat egileren bidez bere bilakaera antzematen da, hasi Juan Angel Saez, Juan Barroeta edo Antonio Mª Lekuona bezalako aitzindariengandik eta lengoaia inpresionista eta postinpresionista erabiltzen duten Dario Regoyos, Francisco Iturrino, Juan Etxebarria, Aurelio Arteta edo Ignazio Zuloaga bezalakoengana. Elias Salaberria eta Ramon eta Valentin Zubiaurreren konposizio handiek orduko inguruko nekazaritza eta industria gizartearen testigantza eskaintzen dute gainera, desagertzeko arriskuan zirenak Euskal Herriko industrializazioaren garapena zela eta.

Ignazio Diaz Olano margolariak txoko berezia dauka, Arabako margolaritzan ezinbesteko figura baita, bere lanetan genero guztiak landu zituelako, bereziki gai kostunbristak, irakaskuntzan ere arituta, artista arabar askoren maisu izanik. Margolari honen izenburu enblematikoak dira Jatetxea, Kalbarioko erromeriako itzulera edo Angelusa errezatzen soroan eta museoko bildumaren mamiaren zati dira.

Arabar arteak berriz ere presentzia handia du Fernando Amarikari modu monografikoan eskainita dauden aretoetan, bere Fundazioaren jabetza diren eta hemen era iraunkorrean gordailaturik dauden artelanekin. Ibilbidea modu kronologikoan antolatu da eta aukera ematen du haren karrera luzean zehar erabilitako joera estilistikoen segida (errealismoa, inpresionismoa, espresionismoa) eta paisaia agertzeko haren jaidura berezia nabaritzeko. Gehienek euskal lurraldeko tokiak erakusten dituzte, baten batzuetan Errioxa, Gaztela eta bestelako alderdiak ere ikus badaitezke ere.

1912ko jauregiko aldean kokaturik, XVIII. eta XIX. mendeetako espainiar artearen bilduma, kopuruz txikia baina kalitatez garrantzitsua, batez ere erretratu eta paisaien bitartez agertzen da. Lan horietan trantsizioa nabari da, pintura klasiko eta akademikotik erromantizismoaren saio berezkoagoetara edo mugimendu errealistaren tankera zuzenagora. Vicente Lopez, Federico eta Raimundo Madrazo, Carlos Haes, Aureliano Beruete, Joaquin Sorolla edo Jose Maria Sert margolariak dira horren erakusgarri.

EGUNGO BEHIN-BEHINEKO ERAKUSKETAK

- Erakusketa. "José de Riberaren Kristo Gurutziltzatua Arabako Ondarean"

- Erakusketa. "Beste Ginea bat bilduman"

AMAITUTAKO BEHIN-BEHINEKO ERAKUSKETAK

- Erakusketa. "Ignazio Diaz Olano. Errealitaterako grina"

- Erakusketa. "Juan José Díaz de Espada. Habanako apezpikua"

- Pablo Uranga margolanen dohaintza

- Erakusketa. "Augustin Zulueta jauregia. Bizitoki izatekin Arabako Arte Ederren Museoa izatera"

- Erakusketa. "Salvador de Azpiazu. Ibilaldia Araban zehar"

- Erakusketa. "Paradisuko fruituak. Loreen eta lorategien margolaritza Arabako Arte Ederren Museoan"

- Erakusketa. "Obdulio Lopez de Uralde - Euskal Dantzariak"

- Erakusketa. "Antonio Olloqui. Samaniegori omenaldia dohaintza"

- Erakusketa. "Miñoiak. Erdi Arotik XXI. mendera"

- Erakusketa." Obra zaharberritua. “San Prudentzio” Pedro López de Robles"

- Erakusketa. "Bilbea eta hari askeak: euskal arteko bi bilduma elkarrekin solasean"

- Erakusketa. "Quintin Torre eta Julio Beobide: bi euskal imaginagin"

- Erakusketa. "Artisten erretratuak eta autoerretratuak Arabako Arte Ederren Museoan"

- Erakusketa. "Gasteizko Gudaldiaren monumentua. Historia eta gorabeherak"

- Erakusketa. "Santiago Apostoluaren agerpena Ramiro I.a erregearen aurrean Clavijoko bataila baino lehen. Felix Resurrecion Hidalgo"

- Erakusketa. "Goya berri bat. Ama Birjina umea San Joaquim eta Santa Anarekin"

+INFO

Liburutegia
Museoak liburutegi espezializatua dauka Arte Historian oro har, eta zehatzago, 1850-1950 garaiko euskal arteko gaietan.

Liburutegiko funtsak kontsultatu ahal dituzu Kultura Etxeko katalogoan.

Museoko liburutegiaren ordutegia: asteartetik ostiralera, 9:00 - 14:00, hitzordua hartuta. Telefonoa: 945181918

Erabilera askotarako aretoa
Areto handi bat dago hainbat ekitaldi egiteko, hala nola, hitzaldiak, mintegiak, aurkezpenak…

Hezkuntza
Ikustaldi gidatuak, lantegiak eta jarduera didaktikoak

(hitzordua hartuta, 945 181818 - ext. 52096). educacionmuseosyarqueologia@araba.eus

Argitalpenak
Salgai museoaren harrera gunean

Bulegoaren ordutegia
Astelehenetik ostiralera, 8:00 - 14:00

Beste zerbitzu batzuk

Ezgaitasuna duten pertsonentzako sarbide eta zerbitzuak
Atsedengunea
Arropazaindegia
Informazio zerbitzua

Bisita birtuala. Arte Ederren Museoa

Agenda

2019/03/26
Juan Celaya. Arte bildumagilea

2019ko Martxoaren 29tik Urriaren 13ra arte

Oñatin (Gipuzkoa) jaio zen Juan Celaya Letamendi (1920-2016) eta Ingeniaritza ikasketak egin zituen Bilbon. 1959an hasi zen Cegasa familia enpresa zuzentzen, ondoren gauzatu zituen ekimen industrialen ardatz nagusia. 1964an Araban jarri zen bizitzen. Une hartan hirigintza, demografia eta industria garapen geldiezina gertatzen ari zen lurralde historikoan eta bertara loturik geratu zen betiko Celaya, bai maila pertsonalean, bai profesionalean.

Celayaren artearekiko zaletasuna oso zabala zen: XVI. eta XVII. mendeen ondorengo hainbat alditako pinturak eta eskulturak bildumatu zituen eta baita bestelako arte eta etnografia adierazpen batzuk ere. Gustuko zuena erosi eta bildumatzen zuen, besterik gabe, eta ez zien merkatu estrategiei erreparatzen.

Ondare heterogeneo eta eklektiko horretatik berrogei margolan aukeratu ditugu, 2018an Arabako Foru Aldundiak eta Juan Celaya Letamendi Fundazioak izenpetutako gordailutze hitzarmenean sartzeko. Gordailua, hasiera batean, lau urterako izango da, baina luzatu egin ahal izango da. Aukeratutako lanek eta egileek lotura dute Arabako Arte Ederren Museoko bildumarekin, zeinetan XIX. mendeko eta XX. mende hasierako euskal artisten eta Espainiakoen lanak biltzen diren, besteren artean, Zamacoisen, Ignacio Díaz Olanoren eta Valentín de Zubiaurreren lan ugari, eta nabarmendu beharra dago Aurelio Artetaren Gerraren triptikoa.

Hasiera data :
2019/03/29
Amaiera data:
2019/10/13
Lekua
Arabako Arte Ederren Museoa